Korte rente
De variabele hypotheekrentes zijn vaak gekoppeld aan marktrentes met een korte looptijd, zoals de Euribor-tarieven. Dit zijn de rentes waartegen banken onderling geld lenen. Deze Euribor-tarieven lagen jarenlang op zeer lage, en zelfs negatieve niveaus. Dit kwam vooral doordat het monetair beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) langere tijd ongekend ruim was. De ECB wilde zo de economie te stimuleren en de toen nog lage inflatie richting de ECB-doelstelling van ‘2% op de middellange termijn’ te sturen.
Sinds afgelopen juli heeft de ECB de beleidsrente in rap tempo met 200 basispunten verhoogd naar 1,5%. Dit is de scherpste en ‘agressiefste’ reeks van renteverhogingen sinds de oprichting van de monetaire unie. De ECB wil hiermee voorkomen dat de inflatie veel langer (zeer) hoog blijft. In november daalde de inflatie in het eurogebied voor het eerst dit jaar licht van 10,6% -het hoogste niveau in decennia- naar 10,0%. Verstoringen aan de aanbodkant van de economie als gevolg van de coronacrisis waren vorig jaar een belangrijke oorzaak van de oplopende inflatie. De oorlog in Oekraïne voert via een flinke stijging van de prijzen van olie, gas en graan de inflatiedruk verder op. Naar verwachting verhoogt de ECB de rente komende maanden nog verder om de inflatie weer richting de doelstelling te krijgen. Een verdere verhoging van de ECB beleidsrente met 75 basispunten in december lijkt hierbij aannemelijk.
Gegeven bovenstaande marktontwikkelingen kunnen de variabele hypotheekrentes de komende tijd verder oplopen.
Lange rente
Afgelopen decennia zijn de tarieven van hypotheken met een lange rentevaste looptijd naar zeer lage niveaus gedaald. Dat komt vooral doordat de kapitaalmarktrentes in die periode naar historisch lage niveaus zijn gedaald. Daarnaast zet de zeer grote concurrentie tussen geldverstrekkers op de hypotheekmarkt neerwaartse druk op de hypotheekrentes.
Sinds begin dit jaar zijn de kapitaalmarktrentes vanaf hun zeer lage niveaus flink opgeveerd. Hogere inflatieverwachtingen in het eurogebied, zeker sinds de oorlog in Oekraïne, zijn een belangrijke oorzaak. Ook is de ECB gestopt met het (netto) opkopen van obligaties en heeft ze verdere renteverhogingen aangekondigd om de hoge inflatie tegen te gaan. In het kielzog van de kapitaalmarktrentes zijn de tarieven van hypotheken met een lange rentevaste de afgelopen maanden mee omhooggegaan.
De recent verslechterde groeivooruitzichten voor de economie remmen de stijging van de kapitaalmarktrentes af. Deze vertonen sinds enkele weken een dalende trend. De kans dat de lange rentes komende tijd stabiliseren lijkt hierdoor te zijn toegenomen.
Bron: ING - 12 december 2022
